Trudno sobie dzisiaj wyobrazić polskie świąteczne stoły bez pachnącego makowca lub klusek z makiem. Jednakże prawda jest taka, iż zastosowanie maku nie ogranicza się tylko do używania w wypiekach i tradycyjnych potrawach. Roślina ta wpisała się od wieków w kulturę nie tylko kulinarną, ale także leczniczą, a nawet religijną. Wiadomym jest, że już w starożytnej Grecji z makiem utożsamiano bóstwa śmierci i snu, choćby takiego Morfeusza. Także w naszej, chrześcijańskiej tradycji, pojawił się jako kwiat, który wyrósł w miejscu męczeńskiej śmierci Jezusa. Abstrahując jednak od tego podłoża eschatologicznego, zastosowanie maku jest naprawdę wszechstronne i właśnie temu poświęcony będzie poniższy tekst.
Pochodzenie i rodzaje maku
Zacznijmy jednak od podstawowych informacji. Pochodzenie maku zależy tak naprawdę od jego rodzajów. Mak niebieski (https://e-spar.com.pl/towar/mak-niebieski-moreso/289390), popularna obecnie europejska przyprawa, pochodzi pierwotnie ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Z kolei kolebką maku białego jest Bliski Wschód, a jego odmiany można spotkać również w Azji. Stamtąd wywodzi się także szczególna odmiana jaką jest mak lekarski (papaver somniferum) używany głównie do produkcji opium.
Dodajmy tutaj, że mak używany do celów kulinarnych nie posiada w swoim składzie owych alkaloidów, wywołujących efekty narkotyzujące. My skupimy się oczywiście na walorach odżywczych tej rośliny.
Walory odżywcze maku
Nasiona maku są bogate w mangan, składnik ważny dla zdrowych kości i krzepliwości krwi. Ten minerał pomaga również organizmowi wykorzystywać skutecznie aminokwasy, tłuszcze i węglowodany. Mak to także cenne źródło miedzi, minerału potrzebnego do tworzenia tkanki łącznej i transportu żelaza w organizmie. Z nasion można wytłoczyć na zimno olej makowy, który jest szczególnie bogaty w tłuszcze omega 6 i omega 9. Mówi się, że zarówno nasiona, jak i ich olej oferują różne korzyści zdrowotne, od leczenia bólów głowy i kaszlu po leczenie astmy i bezsenności. Badania naukowe zazwyczaj łączą diety bogate w te tłuszcze z poprawą ogólnego stanu zdrowia i niższym ryzykiem chorób serca.
To wiedząc, na temat przebogatych wartości odżywczych maku, możemy teraz przystąpić do meritum naszego wywodu, a zatem kulinarnego zastosowania tej rośliny.
Zastosowanie kulinarne maku
Niebieski mak używany jest w europejskich kuchniach przede wszystkim jako składnik wypieków i słodyczy. Posypuje się nim pieczywo (chleb i bułki), jest tez niezastąpionym uzupełnieniem smakowitych makowców (nomen omen) czy strudli. Pikantne nasiona maku w połączeniu na przykład z miodem dają niesamowite wrażenia smakowe.
Jednakże mak idealnie nadaje się również do podsycania potraw słonych. Warto poeksperymentować z tą rośliną w kuchni i podsmażone nasiona dodać do makaronów lub warzyw. Mak niebieski świetnie sprawdzi się także w przypadku sosów, sałatek czy dań rybnych. Warto tutaj jeszcze wspomnieć o syropie z maku, pozyskiwanym z kwiatów. Mocny w smaku zawiera wszystkie podstawowe i wymienione wyżej walory odżywcze.
Last but not least, olej z ziaren maku. Tłoczony na zimno zwiera tak bogatą gamę kwasów Omega, że nasz organizm nie jest w stanie go przecenić!